នៅពេលដែលតម្លៃដីកើនឡើងខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា វិនិយោគិនក្នុងស្រុកមួយចំនួនកំពុងសម្លឹងដីទាំងទំហំធំ និងតូចសម្រាប់ធ្វើការវិនិយោគ។ ជាធម្មតាអ្នកអភិវឌ្ឍន៍/វិនិយោគិន/មិត្តភក្តិ នឹងចូលរួមគ្នាដើម្បីទិញដីតំបន់ណាមួយ(ទំហំធំមានតម្លៃទាប)។ បន្ទាប់មកពួកគេនឹងបែងចែកបន្តទៀតអាចធ្វើ ជាផ្នែកនៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធ្វើផែនការមេបែងចែកជាក្បាលដីតូចៗទៅឲ្យអ្នកទិញចុងក្រោយ ដែលអាចទទួលបានតម្លៃខ្ពស់ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ។ ការចាប់ផ្តើមពីតម្លៃទាបត្រឹមបីបួនពាន់ដុល្លារ សម្រាប់អ្នកទិញចុងក្រោយ ដីឡូតិ៍ទាំងនេះជាធម្មតាត្រូវបានលក់ជាមួយគម្រោងបង់ប្រាក់ដ៏ទាក់ទាញមួយ ហើយធានាលើការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅពេលអនាគត។ដោយជ្រើសរើសដីចំទីតាំងល្អមួយចំណោមគម្រោងទាំងនេះ អ្នកទិញចុងក្រោយអាចទទួលបានផលចំណេញយ៉ាងឆាប់រហ័សពីការវិនិយោគនេះ។ ហើយអ្នកទិញមួយចំនួនមានបំណងសាងសង់លំនៅដ្ឋាន ឫអាជីវកម្មនៅលើដីនេះ នៅពេលតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ទៅជាតំបន់ទីក្រុងមានភាពស្ថិតស្ថេរ។ទោះជាយ៉ាងណាមិនមែនដីឡូតិ៍ទាំងនេះសុទ្ធតែមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ការវិនិយោគនោះទេ។វាមានសារៈសំខាន់បំផុតសម្រាប់អ្នកទិញចុងក្រោយក្នុងការពិចារណាឲ្យច្បាស់លាស់ពីទីតាំងនៃដីឡូតិ៍ដែលពួកគេចង់ទិញ ប្លង់ដី និងលិខិតបញ្ជាក់ដីធ្លីនឹងត្រូវផ្តល់ជូនសម្រាប់ប្រតិបត្តិការ និងភាពជឿជាក់របស់ម្ចាស់គម្រោង ឫអ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោង។ ពួកគេក៏ត្រូវពិចារណាពីតួនាទីភ្នាក់ងារ អចលនទ្រព្យត្រូវបំពេញក្នងប្រតិបត្តិការនេះ។ប្រសិនបើចំណុចទាំងនេះមិនពិចារណាដោយយកចិត្តទុកដាក់ អ្នកទិញប្រហែលមិនអាចទទួលបានទ្រព្យសកម្ម ដូចការរំពឹងទុករបស់ពួកគេឡើយ ឫនៅក្នុងសេណារីយ៉ូដ៏អាក្រក់បំផុត ពួកគេប្រហែលមិនអាចទទួលបានអ្វីទាំងអស់…ដោយមានការខិតខំប្រឹងប្រែង Realestate.com.kh សហការជាមួយក្រុមស្រាវជ្រាវមានបទពិសោធន៍ច្រើនរបស់VTrust Appraisal បានរួមបញ្ចូលគ្នាពីការណែនាំដល់អ្នកទិញដីឡូតិ៍។គោលបំណងនៃអត្ថបទនេះគឺដើម្បីប្រាកដថាអតិថិជនដែលទិញដីឡូតិ៍ ត្រូវដឹងឲ្យច្បាស់ពី របៀបទប់ទល់ទៅនឹងបញ្ហានៅពេលអនាគត និងជ្រើសរើសគម្រោងដីឡូតិ៍ ជាមួយក្របខ័ណ្ឌ ច្បាប់ ទីតាំង និងគម្រោងផែនការត្រឹមត្រូវ។ជាទូទៅ អ្នកទិញដីត្រូវពិចារណាលើ ៣ ចំណុចសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖១. គម្រោងផែនការនៅជុំវិញទីក្រុងគម្រោងដីឡូតិ៍ជោគជ័យត្រូវពឹងផ្នែកលើផែនការមេរបស់ទីក្រុង ជាពិសេសផែនការតំបន់ មាន ផែនទីក្នុងតំបន់នោះ  ឫតំបន់ជាយដែលនៅជិតតំបន់គោលដៅ។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលធ្វើផែនការមេគ្រប់ដណ្តប់លើតំបន់មួយចំនួន ដែលបង្កើតជាទីក្រុងរណប ថ្មី រួមមាន ផ្លូវសំខាន់ៗ  លូបង្ហូរទឹក និងកន្លែងគាប់ចិត្តនានា នេះមានន័យថា ដីឡូតិ៍ទាំងនោះ នៅជិតគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះ នឹងមានតម្រូវការខ្លាំង ហើយតម្លៃនឹងកើនឡើងលឿនក្នុងពេលឆាប់ៗ។ដូច្នេះ ខ្ញុំត្រូវជ្រើសរើសទីតាំងដីឡូតិ៍ត្រឹមត្រូវដោយរបៀបណា?អ្នកទិញត្រូវតែសិក្សាស្វែងយល់ពីទីតាំងរបស់គម្រោងដីឡូតិ៍នោះ។ ពួកគេត្រូវតែធ្វើការវាយតម្លៃអំពីបរិស្ថានជុំវិញ គិតចាប់ពី ៥០០ម៉ែត្រ ទៅ ១,០០០ម៉ែត្រ ពីទីតាំងគម្រោងដែលមានស្រាប់ និងគម្រោងនៅអនាគត ហេដ្ឋាចរនាសម្ព័ន្ធ សេវាកម្ម និងកន្លែង គាប់ចិត្ត ដែលជួយបង្កើនគុណភាពនៃការរស់នៅក្នុងលំនៅដ្ឋាននៅក្នុងទីតាំងនោះ។ជាងនេះទៅទៀត ពួកគេគួវាស់ស្ទង់លើផែនការមេរបស់រដ្ឋាភិបាលអំពីតំបន់នៅជិត និងជុំវិញតំបន់នោះព្រមទាំងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ឯកជនមានសក្តានុពល ដែលអាចបន្ថែមតម្លៃឲ្យដីឡូតិ៍ ឫបន្ថយតម្លៃពីអចលនទ្រព្យនោះ។នៅពេលណានឹងអាចក្លាយជាទីតាំងល្អបាន? ពិចារណាពីពេលវេលាសមរម្យ…ទីតាំងប្រហែលត្រូវចំណាយពេលមួយរយៈដើម្បីឲ្យតម្លៃកើនឡើង។ តើទៅជាយ៉ាងណាបើសិនជាត្រូវចំណាយពេលដល់២០ឆ្នាំ ឫ ៣០ ឆ្នាំ ឲ្យទីតាំងនេះត្រូវមើលឃើញដោយរដ្ឋា ភិបាលឫអ្នកអភិវឌ្ឍន៍លក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ?ប្រហែលប្រជាជនត្រូវចំណាយពេលរាប់ឆ្នាំរស់នៅជាមួយដោយមិនមានគ្រប់គ្រាន់នូវសេវា សង្គមដូចជា ផ្លូវ ប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹក ប្រព័ន្ធទឹកស្អាត អគ្កិសនី និងចំណាយពេលយូរទៅសាលា ហើយនៅពេលដែលហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធទៅដល់ទៅតំបន់នោះ តម្លៃដែលទទួលបានសម្រាប់ អ្នកទិញប្រហែលជាត្រូវបាត់បង់។បញ្ហាចម្បងមួយទៀត អំពីទីតាំងដីឡូតិ៍គឺលក្ខណៈនៃទីតាំងភូមិសាស្រ្ត ឧទាហរណ៍ ថាជាតំបន់ងាយលិចទឹក ឫគ្រោះធម្មជាតិផ្សេងៗដែរឫទេ? ត្រូវកំណត់ពីចំណុចនេះមុនពេលចាប់ផ្តើមទិញដីនោះ។២. ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកន្លែងគាប់ចិត្តទាក់ទងនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ អ្នកទិញគួដឹងអំពីបញ្ហាសំខាន់២ ៖ ១. ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលមានស្រាប់ និង ២. គម្រោងអនាគតដែលប៉ះពាល់ដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតើមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអ្វីខ្លះនៅទីនោះ?សម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលមានស្រាប់ អ្នកទិញគួលំឡឹងមើលលក្ខណៈដែលអាចទទួល បានដូចជា ផ្លូវភ្ជាប់ពីទីក្រុង ប្រព័ន្ធទឹក ប្រព័ន្ធលូ និងកន្លែងគាប់ចិត្តនានានៅដែលនៅជិតដូច ជា សាលារៀន ផ្សារ សេវាសាធារណៈ ។ល។ ឫយ៉ាងហោចណាស់ក្នុងចំងាយមួយដែលអាច គ្រប់គ្រងបាន។  ដូចអ្វីដែលលើកឡើង ដោយសារតែហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្តល់ភាពងាយស្រួលជាច្រើនក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន វាបង្កើនតម្លៃបន្ថែមសម្រាប់ដីឡូតិ៍យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ នេះធ្វើឲ្យតម្លៃនៃដីឡើងថ្លៃ សម្រាប់លក់វិញ ឫគោលបំណងផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែវាក៏មានន័យថាអ្នកគឺយឺតក្នុងការទទួលបានកិច្ចព្រមព្រៀងនេះព្រោះអ្នកដ៏ទៃប្រហែលជាកត់សម្គាល់ពីតម្លៃនេះដែរ។ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅពេលអនាគត៖ទោះបីជាយ៉ាងណា មិនមានគម្រោងដីឡូតិ៍មួយចំនួនមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរួចរាល់នោះទេ។ ហើយនេះជាហេតុផលដែលតម្លៃមានភាពទាក់ទាញ។ ភាគច្រើននៃគម្រោងដីឡូតិ៍ ស្ថិតនៅតំ បន់ជាយក្រុង ឫខាងក្រៅរាជធានី តំបន់ដែលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនទាន់បានទៅដល់។ប្រសិនក្នុងករណីនេះ អ្នកទិញគួសំឡឹងពីទីតាំងនាពេលអនាគត ថាតើនឹងមានផែនការអភិវឌ្ឍ ន៍ជាទីក្រុងឫទេ រួមបញ្ចូលទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលនឹងមកដល់ដីឡូតិ៍របស់អ្នក។ សំណួរសមញ្ញមួយសួរថាតើនឹងទំនងជាមានកំណើននៃការអភិវឌ្ឍន៍ដោយនិរន្តរភាពនៅទីតាំងនោះដែរឫទេ ក្នុងរយៈពេល៥ - ១០ឆ្នាំទៀត។ ជាអកុសលការប្រថុយប្រថានបែបនេះគឺពិបាកនឹងធានាបាន១០០%ណាស់។ ប្រសិនបើមិនមានការអភិវឌ្ឍន៍នៅនឹងកន្លែងទេ នេះនឹងធ្វើឲ្យតម្លៃដីនៅជាប់គាំង ឫខ្វះនូវទីផ្សារទី២ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលចំណេញរបស់អ្នក។តើនឹងទៅជាបែបណាប្រសិនបើទិញដីរួចហើយ បន្ទាប់មករដ្ឋាភិបាលផ្លាស់ប្តូរចិត្ត និងមិនផ្គត់ផ្គង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងតំបន់នោះ?វាជាដំណឹងដ៏អាក្រក់សម្រាប់អ្នកទិញ ប្រសិនបើអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ឯកជនមើលឃើញពីសក្តានុពលនៃតំបន់នៅជិតដីឡូតិ៍ និងស្ម័គ្រចិត្តផ្តល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមូលដ្ឋានមួយចំនួន បន្ទាប់មកដីឡូតិ៍ ហើយនៅតែជាឱកាសល្អសម្រាប់ការបង្កើនផលចំណេញ។តើការអភិវឌ្ឍន៍ដីឡូតិ៍ត្រូវគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាល និងមួយចំនួនអត់។ តើយើងដឹងថាខ្លះមាន ការគាំទ្រដោយរបៀបណា? តើអ្វីធ្វើឲ្យមានភាពខុសប្លែកគ្នា?គ្រាន់តែតាមរយៈការវាយតម្លៃអាចធ្វើឲ្យអ្នកទិញដឹងយ៉ាងច្បាស់ពីបញ្ហា ដោយផ្ទៀងផ្ទាត់ពីកិច្ច ព្រមព្រៀងពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ត្រូវការត្រូតពិនិត្យ ឫស្លាកលេខ/ផែនការនៃផែ្នកតូចៗរបស់ដីឡូតិ៍។ សំគាល់ ទំហំនៃការផ្សព្វផ្សាយវិជ្ជមានអំពីគម្រោងដីឡូតិ៍មិនមានន័យថា វាចាំបាច់ជាការវិនិយោគ ដែលមានសុវត្ថិភាពមួយនោះទេ។៣. បញ្ហាផ្លូវច្បាប់ទាក់ទងទៅនឹងដីឡូតិ៍ផ្ទាល់៖ការពិចារណាម៉ត់ចត់ ពីគម្រោងពុះដីឡូតិ៍ ដែលគួតែត្រូវទទួលស្គាល់ពេញលេញដោយច្បាប់ត្រឹមត្រូវ គឺជាការសំខាន់មុនពេលសម្រេចទិញដីឡូតិ៍ណាមួយ។ការបញ្ជាក់ពីដីឡូតិ៍ពុះមានន័យថា ជាបំណែកនៃប្លង់ទាំងអស់ (ឫចែកតាមក្បាលដី) ក្នុងគម្រោងដីឡូតិ៍ដែលមានសុវត្ថិភាពក្នុងការទិញជាមួយប្លង់ដែលទទួលស្គាល់នៅថ្នាក់ជាតិ។លិខិតផ្ទេរដីធ្លីមួយសន្លឹក (ជាប្រភេទប្លង់ទន់) ចុះបញ្ជីនៅថ្នាក់ស្រុក ដែលជាធម្មតាត្រូវប្រើក្នុង ការផ្ទេរដីឡូតិ៍ ប៉ុន្តែត្រូវប្រយ័ត្នថានេះមិនមែនជាចាំបាច់នៃកម្មសិទ្ធិសម្រាប់អ្នកទិញចុងក្រោយ និងអាចបង្ករជាបញ្ហាកើតមានឡើង។ប្លង់ដីប្រភេទណាដែលខ្ញុំកំពុងស្វែងរក?ប្លង់ដីស្របច្បាប់ធម្មតាមួយគឺជា “ប្លង់ដែលចែកដីជាបំណែកផ្សេងគ្នា” ដែលចេញពីផែនការមេ នៃដីពុះឡូតិ៍។ ដើម្បីទទួលបានប្លង់ដែលចែកដីជាបំណែកផ្សេងគ្នានីមួយៗ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ដំបូងគេត្រូវកាន់ ប្លង់នៃដីទាំងមូល។ ទី២ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវបង្កើតផែនការមេនៃដីពុះឡូតិ៍។ទី៣ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវទទួលបានផែនការដីពុះឡូតិ៍ បញ្ជាក់ដោយអាជ្ញាធរនរគរូបនីយកម្ម ជាពិសេស នៅថ្នាក់ជាតិ ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។នៅពេលទទួលបានការបញ្ជាក់នេះ វាជាភាពទទួលបានស្របច្បាប់សម្រាប់អ្នកទិញ ដើម្បីបញ្ជី ប្លង់ដែលចែកដីជាបំណែកផ្សេងគ្នាមួយនៅក្រសួងទៅតាមបំណែកដីរបស់ពួកគេនៅក្នុងគម្រោង ចំណាំថាការផ្ទេរជាផ្លូវាការនឹងត្រូវបែងចែកប្លង់ទៅជាចំណែកៗ ហើយថ្លៃចំណាយត្រូវស្មើ ៤% នៃតម្លៃសរុបរបស់ដីឡូតិ៍នោះ។ ចុងក្រោយ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតផែនការមេរួចរាល់ ទាក់ទាងទៅនឹងទីតាំងរបស់គម្រោង នោះគ្រប់ប្លង់តាមចំណែកអាចត្រូវបានចុះបញ្ជីរជាប្លង់  LMAP ដែលជាប្លង់ចុងក្រោយបំផុត និងរឹងមាំបំផុតនៅកម្ពុជា។ ភាពច្រើននៃគម្រោងលំនៅដ្ឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញ ប្លង់ដែលចែកតាមចំណែកនីមួយៗគឺត្រូវ ផ្តល់ជូនជា LMAP។ ការមានប្លង់ LMAP មានន័យថាព្រុំដែននៃអចលនទ្រព្យរបស់អ្នកបានកត់ត្រា ទុកយ៉ាងល្អបំផុត ហើយគេចផុតពីជម្លោះទាក់នឹងនឹងសិទ្ធិក្នុងការប្រើប្រាស់ ឫកម្មសិទ្ធិ។ សិក្សា បន្ថែម ទៀតពី ប្លង់ដីនៅកម្ពុជា។តើឯកសារអ្វីខ្លះដែលអ្នកទិញត្រូវសួររកមុនពេលទិញដី?ដំបូងបំផុត អ្នកទិញត្រូវផ្ទៀងផ្ទាត់ប្លង់ដី ថាតើជាប្លង់ដីបញ្ចូលគ្នា និង/ឫប្លង់ដីពុះឡូតិ៍ ដែលនៅ ក្នុងប្លង់មេនៃដីពុះឡូតិ៍។ទីពីរ អ្នកគួត្រួតពិនិត្យ ប្រសិនបើមានការបញ្ជាក់ពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ(ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់) សម្រាប់គម្រោងដីឡូតិ៍ទាំងមូល។ តើអ្វីជាបញ្ហាចម្បងទាក់ទងនឹងប្លង់ដីសម្រាប់អ្នកទិញដីឡូតិ៍? ប្រសិនបើការវិភាគដោយអ្នកទិញមិនមានការប្រុងប្រយ័ត្ន មានបញ្ហាដែលទាក់ទងជាមួយការទិញដីឡូតិ៍។ វាគឺត្រូវដោះស្រាយជាមួយបញ្ហាដូចជា ប្រភេទប្លង់ដី ដែលបានលើកឡើងខាងលើ។ បញ្ហានៃការផ្ទេរដីដោយប្រើប្រាស់ប្លង់ទន់៖ ឯកសារនៃការផ្ទេរប្លង់ដី ( ប្លង់ទន់ចុះបញ្ជីនៅថ្នាក់ស្រុក) ដែលស្ថិតនៅប្លង់មេនៃទំហំដីរួមទំាងអស់ ករណីមួយចំនួនមានសុវត្ថិភាព។ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្រសិនត្រឹមតែមានប្លង់ទន់ អ្នកប្រហែលអាចត្រូវបាត់បង់ដីនូវពេលអនាគត ម្ចាស់គម្រោងបាត់បង់បំណែកដីទាំងអស់(ទ្រព្យបញ្ចាំ) ដោយសារត្រូវធនាគាររឹបអូសប្រសិនពួកគេមិនអាចបង់លើអ៊ីប៉ូតែកបាន។ ក្នុងស្ថានភាពផ្សេងទៀត នៅពេលម្ចាស់គម្រោងជ្រើសរើសមិនគោរពតាមប្លង់ដីនៅពេលអនាគត ហើយទាមទារយកដីមកវិញ ឫលក់ដីទៅឲ្យអ្នកទិញផ្សេងទៀតដោយមិនបង្ហាញប្លង់ទន់ ត្រឹមត្រូវទៅដល់អ្នកទិញដីឡូតិ៍។ លក្ខណៈដែលអាចទៅរួចផ្សេងទៀតគឺអ្នកលក់គម្រោង តាមពិតមិនមានកម្មសិទ្ធិនៃដីនោះ ហើយលិខិតផ្ទេរប្លង់ទន់គឺក្លែងក្លាយទាំងស្រុង។ អ្នកត្រូវតែវិនិច្ឆ័យ និងបា្រកដថា គ្មានលទ្ធផលទាំងនេះអាចកើតមានចំពោះអ្នកឡើយ។ យល់ល្អកុំទិញដីប្រសិនបើដីដែលអ្នកចង់ទិញនោះមិនមានប្លង់រឺង!ដួច្នេះ តើខ្ញុំអាចប្តូរលិខិតផ្ទេរប្លង់ដីទៅជាប្លង់រឹងដោយរបៀបណា? ដើម្បីធ្វើបែបនេះបាន អ្នកទិញដំបូងគួរផ្តោតលើប្លង់នៃប្លង់មេនៃដីពុះឡូតិ៍ ដើម្បីពិនិត្យថាគ្មានបញ្ហាជាមួយការដាក់បញ្ចាំនៅធនាគារទាក់ទិនជាមួយដីនោះ។ បន្ទាប់មកអ្នកទិញត្រូវតែចុះបញ្ជីប្លង់ដីរបស់ខ្លួនជាមួយអជ្ញាធរ (ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់) យោងទៅតាមផែនការមេ និងការព្រមព្រៀងជាមួយអ្នកលក់។   ដោយអនុវត្តន៍ដូចនេះ អ្នកទិញអាចប្តូរប្លង់ទន់ដើមទៅជាប្លង់រឹងនៅថ្នាក់ជាតិ។ នេះមានន័យថាមិនមាននរណាអាចយកដីវិញនៅក្នុងការលៈទេសៈណាក៏ដោយ។ ករណីមិនចុះបញ្ជីនៅថ្នាក់ជាតិ ប្លង់កម្មសិទ្ធិនៅតែជាប្លង់ទន់។ តើអ្វីជាតួនាទីត្រឹមត្រូវរបស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យក្នុងការផ្ទេរប្លង់ដីឡូតិ៍?ចំណាំថា ក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យដែលមានវិជ្ជាជីវៈមិនគួរធ្វើជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃដីសម្រាប់លក់ ដែលវានឹងជាជម្លោះនៃផលចំណេញ នៅពេលពួកគេដើរតួក្នុងពេលដំណាលគ្នាសម្រាប់អ្នកទិញចុងក្រោយ។ ទោះជាភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអាចធ្វើការសម្រាប់វិនិយោគិនសក្តានុពលក្នុងការបញ្ជាក់ពីទីតាំង ហើយបន្ទាប់មកលក់ជាដីតូចៗ ភ្នាក់ងារមិនគួទទួលបានភាពលាភពីប្រតិបត្តិការនេះទេ ។ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យធ្វើការសម្រាប់អ្នកទិញដីឡូតិ៍ចុងក្រោយគួរអាចពិភាក្សា និងជួយក្នុងដំណើរការនៃការវិនិច្ឆ័យពីលក្ខណៈខាងលើ។ស្វែងរកគម្រោងដីឡុតិ៍លក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតាមរយៈ Realestate.com.kh

មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសថា នឹងណែនាំពីប្រភេទទិដ្ឋាការថ្មីសម្រាប់សោធននិវត្តន៍ជនបរទេស នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលហៅថា"ទិដ្ឋាការ ER” យោងតាមប្រធាននៃនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ លោក សុខ វាសនា ទិដ្ឋាការER មានការផ្លាស់ប្តូរនូវឯកសារតម្រូវតិចតួចជនបរទេសដែលបានចូលនិវត្តន៍ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ត្រូវមានឯកសារបញ្ជាក់ប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគាត់ អំពីហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីប្រាកដ ថាពួកគាត់អាចធានាការរស់នៅប្រចំាថ្ងៃអំឡុងពេលស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ចំណុចសំខាន់ដែលត្រូវកត់សំគាល់នោះគឺ ជនបរទេសដែលជានិវត្តន៍ជនដែលបានស្នើសុំទិដ្ឋាការតាម E-Visa ឬទិដ្ឋាការជំនួញមិនតម្រូវឲ្យធ្វើការប្រភេទទិដ្ឋាការឡើយ ឬស្នើសុំថ្មីទៀតឡើយ ប៉ុន្តែពួកគេនៅមានជម្រើស។ ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន៍ដែលជានិវត្តន៍ជនកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏តម្រូវឲ្យអនុវត្តន៍បែបនេះដែរ។ “លោកប្រ៊ូសអាយុ៤៩ឆ្នំាជានិវត្តន៍ជនមកពីឃ្វីនឡេន អ៊ូស្រា្តលី កំពុងរស់នៅជិតវត្តភ្នំ បាននិយាយថាលោកស្វាគមន៍ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរ ទោះបីជាយ៉ាងណាភាគច្រើនជនបរទេសដែលកំពុងស្នាក់នៅ នឹង មិនទៅធ្វើទិដ្ឋាការថ្មីនោះទេ យ៉ាងណាក៏ត្រូវតែធ្វើយើងគ្មានជម្រើសនោះទេ។” ទិដ្ឋាការសម្រាប់អ្នកជំនួញប្រហែលមានប្រយោជន៍ ដោយសារការអនុវត្តន៍នៅមានកម្រឹតតិចនៅឡើយ។ និវត្តន៍ជនដែលជាជនបរទេសជាច្រើនអាចធ្វើការរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារយៈពេលយូរដោយធ្វើការពន្យារទិដ្ឋាការរាល់ឆ្នំា ដោយគ្មានការងារធ្វើពិតប្រាកដ និងជំនួញអ្វីឡើយ។អ្នកបញ្ចេញមតិម្នាក់នៅលើគេហទំព័រនៅលើគេហដ្ឋទំព័រ Khmer440 បាននិយាយថា៖ “វាជាការប្រសើ រ សម្រាប់ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ ប៉ុន្តែខ្ញុំឆ្ងល់ថាតើហិរញ្ញវត្ថុកម្រឹតណាដែលហៅថាមានលំនឹង?”“អ្នកប្រើប្រាស់ម្នាក់ទៀត scobienz” បាននិយាយថា “ នៅខេត្តភូកេតឆ្នំា២០០៦ក៏មានច្បាប់ស្រដៀងនេះផងដែរ ជួយកែតម្រូវផង ប្រសិនបើខ្ញុំនិយាយខុស និយាយពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងប្រទេសថៃ បន្ទាប់ពីបញ្ជាក់ថាមានប្រាក់ ៦០០០០បាតចំណូលប្រចំាខែ ឬត្រូវតំកល់ប្រាក់ប្រមាណ ៨០០០០០បាតក្នុងគណនីធនាគារ ដែលស្មើនឹង ១៧០០ដុល្លារក្នុងមួយខែនៃប្រចំណូល ឬ២៣០០០ដុល្លារនៅក្នុងគណនីធនាគារ។”ក្នុងបទបញ្ញតិថ្មីនៃទិដ្ឋាការសោធននិវត្តន៍សម្រាប់ជនបរទេស លោកវាសនាបានពន្យល់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ថាវាមានការផ្លាស់ប្តរូ ប៉ុន្តែនៅក្នុងច្បាប់របស់ប្រទេសកម្ពុជាជនបរទេសមិនអាចធ្វើជាកម្មសិទ្ធិដី ឬអចលវត្ថុបានឡើយ។ដូច្នេះវាមិនមានការផ្លាស់ប្តរូច្រើននោះទេសម្រាប់ការវិនិយោគនៅក្នុងទីផ្សារអចលនទ្រព្យ ទោះបីជាមានការផ្លាស់ប្តូរបែបនេះក៏ដោយ។នៅពេលសាកសួរអំពីប្រធានបទនេះនាយកគ្រប់គ្រងទូទៅក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ Independent Property Services (IPS) លោក Grant Fitzgerald បានផ្តល់ចំលើយ ថា “វាមានផលប៉ះពាល់តិចតួចមែនទែនក្នុងទីផ្សារអចលនទ្រព្យ។”គាត់បានបន្តទៀតថា “ថវិការរបស់និវត្តន៍ជន គឺមានកម្រឹតមួយមានកំណត់ច្បាស់លាស់សម្រាប់ការជួល និងលក់ដូច្នេះប្រសិនបើមានផលប៉ះពាល់វាអាចប៉ះពាល់ចំពោះទីផ្សារតែទីផ្សារអចលនវត្ថុដែល មានស្តង់ដារទាបតែប៉ុណ្ណោះ។”ប្រភេទទិដ្ឋាការ ER Visas ត្រូវបានរំពឹងថាអាចចាប់ដំណើរការនៅថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍ក្រោយ ប្រសិនបើមិនមានការប្រែប្រួល ឬពន្យារពេល។ស្វែងយល់បន្ថែមអំពី ជីវិតរបស់ជនបរទេសនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា...

អតិថិជនទិញផ្ទះ និងអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មនឹងស្ទាក់ស្ទើរជ្រើសរើសអចលនទ្រព្យមួយណាបាននៅពេលការ តាំងបង្ហាញពីអចលនទ្រព្យ និងការវិនិយោគនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៦។ ការតាំងពិពណ៌ពាណិជ្ជកម្មនៅកោះពេជ្រពីថ្ងៃទី ៨-១០ ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៦។ Realestate.com.kh មោទនភាពបានក្លាយជាភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអនឡាញ សម្រាប់ពិពណ៌អចលនទ្រព្យ និងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា។វត្ថុបំណងសំខាន់ចង់ឲ្យអ្នកមកទស្សនា បានឃើញគ្រប់គម្រោងទាំងអស់នៅក្នុងកន្លែងតែមួយ។ លើសពីនេះទៀត អតិថិជនអាចរីករាយជាមួយការផ្តល់ជួនជាច្រើនទៀតដែលមានក្នុងពិពណ៌។ ការផ្សព្វផ្សាយជាការដាក់តាំងបង្ហាញអចលនទ្រព្យធំបំផុតនៅកម្ពុជា ព្រឹត្តិការណ៍នឹងបង្ហាញពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អចលនទ្រព្យធំៗនៅកម្ពុជា។ ដែលបានគាំទ្រដោយសមាគមន៍វាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលទ្រព្យកម្ពុជា ការពិពណ៌នឹងផ្តោត សំខាន់លើគុណភាពនៃគម្រោងដែលនឹងទាកទាញអ្នកទិញបរទេស។គម្រោងដែលដាក់បង្ហាញរួមមានៈ   “ការតាំងពិពណ៌ និងការវិនិយោគអចលនទ្រព្យកម្ពុជារៀបចំឡើងធំបំផុត ប៉ុន្តែនៅពេលអ្នកអភិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗច្រើនឡើងចុះឈ្មោះក្នុងការដាក់បង្ហាញពីគម្រោងរបស់ពួកគេ។ ភាគច្រើនជាអ្នកចូលរួមក្នុងពិពណ៌លើកទីមួយនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីការបន្តកើនឡើងកាន់តែខ្លាំង និងទាមទារឲ្យគម្រោងមានគុណភាព។ តម្លៃនៃអចលនទ្រព្យនៅតែសមល្មមបើធៀបទៅនឹងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។ នៅពេលដែលជាប្រទេសមួយចាប់អារម្មណ័លើការវិនិយោគលើការផលិត និងវិស័យទេសចរណ៍ ទីផ្សារជួលគឺរំពឹងថានឹងនៅតែរឹងមាំ។ ការតំាងពិពណ៌គឺវេទិការទីផ្សារដើម្បីឲ្យធ្វើការផ្សព្វផ្សាយដល់ទាំងអ្នកទិញក្នុងស្រុក និងបរទេសដោយរំពឹងថាអាចទាក់ទាញអ្នកបានជាង ១០,០០០ នាក់។កក់កន្លែងជួលតង់ សូមផ្ញើពត៌មានលំអិតផ្ទាល់ខ្លួនមកកាន់អ្នករៀបចំរបស់យើង សូមចុចទីនេះចូលទស្សនាក្នុងការពិពណ៌អចលនទ្រព្យ និងការវិនិយោគនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៦ ដោយឥតគិតថ្លៃ! អាចរកបាននូវសំបុត្រអញ្ជើញចូលរួមៈ ត្រូវការសំបុត្រដែរឫទ?FIND OUT MORE

Cambodian laws towards land titles for foreign ownership have been largely untested amidst the current construction boom. After months of collaboration with the lawyers of Sok Siphana & Associates and National 6A Investment, the Ministry of Land Management, Urban Planning and Construction (MLMUPC) has now started to transfer strata titles to purchasers of residential units - creating legally binding ownership. Realestate.com.kh spoke with Antoine Petit, executive director for National 6A Investment - the development company and property manager for the Galaxy Residence on Chroy Changvar - about the various pitfalls that all investors should be aware of when acquiring strata titles. Realestate.com.kh: What are the steps to creating a Strata title? Petit: At the very first stage, the developer acquires the land that the development will be on with a hard title in the name of the development company. This happened around four years ago for National 6A Investment. However, from this original master title you cannot directly transfer private unit ownerships to individual buyers. Before this, you must first transfer the total collection of split titles into the developer’s name and ownership. In our case, these were 51 separate titles for 51 units, made from the original, single hard title. The land department of the ministry will also screen your common area regulations and practices at this stage. If the land department is satisfied that the co-owned areas will be correctly managed and insured, then the strata titles will be issued. Once these 51 titles have been created and transferred into the company’s ownership, we can proceed to transferring these individual titles to the individual buyers. Realestate.com.kh: What is involved in the transfer of the strata title from the development company to the end buyer and owner? Petit: The MLMUPC requires fully certified documentation of the identity and marital status of the end buyer and these documents must also be supplied and translated into Khmer. Importantly, the strata title is solely in Khmer, thus no English names are permitted on the strata title and all buyers need their name to be translated. Khmer buyers, foreign buyers and the development company all must satisfy slightly different process and documentation demands. During this stage, we chose to engage the services of Sok Siphana & Associates to review the certified documents and their translation, to liaise with the authority at the land department and to provide legal assistance to buyers along the process until the transfer tax payment. Realestate.com.kh: Does the buyer have to be in Cambodia to transfer the new strata title into their possession? Petit: Yes. The buyers must physically be present to affix their thumbprint on their certified documentation, but most importantly on Vente Definitive and on Application for Ownership Transfer, both of which are standard templates to be provided by the land department. This means international investors must come back to Cambodia to get the title transferred. Realestate.com.kh: What costs are accrued during the transfer process? Petit: There is a public service fee per strata title for the conversion of the master title. There is also a public service fee for each individual strata title to be issued in the buyer’s name. Concerning the transfer tax, once the set of certified documentation is reviewed and accepted by the land department, the exact same documentation with other forms will be submitted to the General Department of Taxation. The tax officials will then issue an invoice with the amount of transfer tax to be paid after assessment of the property value based on their determined ranges and calculation method. After issuance of the evidence from the General Department of Taxation that the tax has been paid by the buyer, the land department will complete the title transfer. Realestate.com.kh: What if the buyer refuses the strata title transfer? Petit: In theory, this will bring problems when it comes to resale because the second buyer will have difficulties to do a thorough examination or to have certitude that there are no disputes, mortgages, judgments or unpaid taxes associated with the property sold. Pure investors are usually resistant to fulfill the physical paperwork and monetary demands to transfer the ownership in their name. Some developers in this case may accept to hold the title for them - but this can cause complications for buyers later. It is not really advised. On the other hand, such an arrangement also creates landlord liabilities for the developer holding the strata title. An effective way to mitigate this for the reassurance of the buyer is to enlist quality legal support, to ensure constant communication with the developer and to get education surrounding the process. Hiring a professional legal firm with experience in this has been crucial - because they can make this transfer process as smooth and predictable as possible. Learn more about Cambodian land titles, strata title transfers and foreign ownership regulation on Realestate.com.kh today!

Nobody likes to think about money! But, in order to save for your new home, you will need to budget. And this budget only gets harder as your family grows. Wondering where to start? Realestate.com.kh has created the following guide to creating and sticking with a monthly budget and we have even created an online Budget Planner to help you – Click Here to see it! We believe every Cambodian should be able to afford a home and this is our way of helping you to keep more money in your pocket and getting a handle on your finances so that you can make your new home a reality.How to budget for a home using the Realestate.com.kh Budget Planner:The following are a few basic budget tips to help keep more money in your pocket and get a handle on your household finances. 1. First of all, list your monthly income — including everything that earns you money. List all of the costs you have to pay each month — Including rent, power, gas, car repayments, school uniforms, food etc. In short, anything that is a necessity in your and your family’s life. 2. List all of the costs you can avoid from the previous list — this includes all things that are not necessary in your life, including entertainment, take away food, fancy new clothes, travel etc. This represents your “expendable income”: money that doesn’t always need to be spent! It is very important that you and your family are honest about what you don’t really need, if you are serious about saving.Now that you have defined what you HAVE TO PAY and what YOU LIKE TO PAY each month, you can control your budget for the next month by reducing your expendable income spending.3. Subtract your necessary costs from your total income to see what remains for the next month’s budget. This figure is the amount of money you can potentially save each month if you control your spending habits. Completing this exercise should help you review your spending patterns and make better financial decisions. The better your budget, the more control you can have over your monthly savings.   Want to learn more about improving your household budget? Check another useful blog post on Realestate.com.kh relevant to budgets: “Tips to help you improve the health of your household budget”Or get straight onto the Realestate.com.kh Budget Planner now!!