សិក្សាស្វែងយល់ទាំងអស់គ្នាអំពីពន្ធផ្សេងៗ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យអចលនទ្រព្យនៅប្រទេសកម្ពុជា

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១១ រដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមអនុវត្តន៍លើច្បាប់ពន្ធលើអចលទ្រព្យ ដោយចាប់ផ្តើមប្រមូលពន្ធលើអចលនទ្រព្យទាំងអស់នៅតាមទីតាំងសំខាន់ៗ​នៅទូទាំងប្រទេស។ អ្នកមួយចំនួន ប្រាកដជាមានចម្ងល់ជាក់ជាមិនខានថា កាលណានិយាយពីអចលនទ្រព្យ ហើយនិងការបង់ “ពន្ធ”​​ អចលទ្រព្យ។

ខាងក្រោមនេះគឺជាព័ត៌មានចាំបាច់មួយចំនួនដែលអ្នកជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យត្រូវធ្វើការស្វែងយល់ដើម្បីប្រាកដថាអចលទ្រព្យរបស់អ្នកជាប់ពន្ធ ឬមិនជាប់ពន្ធ។ តើអចលនទ្រព្យប្រភេទណាខ្លះត្រូវជាប់ពន្ធ?​ តើអចលនទ្រព្យមានតម្លៃប៉ុន្មានត្រូវជាប់ពន្ធ? តើអ្នកណាជាអ្នកជាប់បន្ទុកបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ? តើត្រូវបង់ពន្ធនៅឯណា?​​ តើត្រូវគណនាប្រាក់ពន្ធដូចម្តេច? តើអាចដឹងពីតម្លៃអចលនទ្រព្យដោយរបៀបណា?​ តើត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះនៅពេលចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ? តើអ្វីជាប័ណ្ណសម្គាល់ការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ? តើបច្ចុប្បន្ននេះយើងអាចបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបានដែរឬទេ?​ តើវាមានពន្ធអ្វីខ្លះដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យមួយនេះ? ហើយអ្នកមួយចំនួនទៀតក៏តែងមានការយល់ច្រលំ រវាងពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ និងពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ មិនដឹងជាមួយណា ទៅជាមួយណាជាដើម ហើយក៏មានអ្នកមួយចំនួនចូលចិត្តប្រើប្រាស់ពាក្យ “ពន្ធអចលនទ្រព្យ” ប៉ុន្តែមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីពន្ធទាំងនេះនៅឡើយថាវាមានអ្វីខ្លះ? ហើយមានប្រភេទពន្ធអ្វីខ្លះ?

នៅទីនេះ យើងនឹងលើកយកមកបកស្រាយ និងបង្ហាញជូនបងប្អូនទាំង អស់ឲ្យបានយល់ស៊ីជម្រៅ និងមានការបញ្ជាក់ច្បាស់ អំពីប្រភេទពន្ធទាំងអស់នោះ ថាតើវាមានបរិបទខុសគ្នាត្រង់ណាខ្លះ ហើយតើវាគួរតែមានភាពច្រឡំគ្នា ឬយ៉ាងណា?

តើអចលនទ្រព្យប្រភេទណាខ្លះត្រូវជាប់ពន្ធ?

យោងទៅតាមច្បាប់ពន្ធអចលនទ្រព្យកម្ពុជា ការប្រមូលពន្ធត្រូវអនុវត្តន៍ចំពោះអចលនទ្រព្យនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែនៅក្នុងជំហ៊ានដំបូងច្បាប់នេះបានកំណត់យកពន្ធលើអចលនទ្រព្យទាំងឡាយណាដែលស្ថិតនៅតាមតំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រុង (ទីក្រុង) និងតំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ខេត្ត (ទីរួមខេត្ត) ជាមុនសិនចំណែកតំបន់ផ្សេងទៀតដូចជាថ្នាក់ស្រុក និងទីជនបទមិនទាន់ជាប់ពន្ធនោះទេ។

អចលនទ្រព្យជាប់ពន្ធទាំងនេះអាចមានដូចជា៖ ដី ផ្ទះ និងសំណង់នានាដែលសាងសង់ភ្ជាប់ជាមួយដីនោះ។ ទោះយ៉ាងណាមានអចលន​ទ្រព្យមួយចំនួនត្រូវបានលើកលែងដោយមិនតម្រូវឲ្យបង់ពន្ធដែលមានដូចជា៖ ដីកសិកម្ម ដីកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋ ដីកម្មសិទ្ធិរបស់ស្ថានទូត ដីកម្មសិទ្ធិរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល អង្គការសាសនា និងអង្គការសប្បុរសធម៌។

តើអចលនទ្រព្យមានតម្លៃប៉ុន្មានត្រូវជាប់ពន្ធ?

អចលនទ្រព្យជាប់ពន្ធលុះត្រាតែអចលនទ្រព្យនោះមានតម្លៃសរុបលើសពី១០០លានរៀល ​(២៥,០០០ដុល្លារ) ឡើងទៅ។

តើអ្នកណាជាអ្នកជាប់បន្ទុកបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ?

យោងទៅតាមច្បាប់អ្នកដែលជាប់បន្ទុកបង់ព​ន្ធគឺម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ឬអ្នកកាន់កាប់ឬអ្នកទទួលប្រយោជន៍ចុងក្រោយលើអចលនទ្រព្យជាប់ពន្ធ។

តើត្រូវបង់ពន្ធនៅឯណា?​

សម្រាប់អចលទ្រព្យនៅតាមខេត្តតម្រូវឲ្យបង់ពន្ធតាមសាខាពន្ធដារខេត្តប្រសិនបើអចល​នទ្រព្យស្ថិតក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញត្រូវបង់នៅសាខាពន្ធដារខណ្ឌដែលអចលនទ្រព្យនោះស្ថិតនៅ។ ជាទូទៅពន្ធអចលនទ្រព្យតម្រូវឲ្យបង់បានមុនបំណាច់ខែកញ្ញានៃឆ្នាំ​ដែលជាប់ពន្ធ។ ទាក់ទងនឹងការបង់ពន្ធនេះអ្នកបង់ពន្ធតម្រូវឲ្យដាក់លិខិតប្រកាសពន្ធ​ និងគណនាពន្ធដោយខ្លួនឯង។

ក្រៅពីការបង់ពន្ធតាមសាខាពន្ធដារម្ចាស់អចលនទ្រព្យក៏អាចបង់ពន្ធនៅតាមសាខាធនាគារដៃគូមួយចំនួនដូចជា៖ ធនាគារអេស៊ីលីដា ធនាគារវឌ្ឍនៈ ធនាគារកាណាឌីយ៉ាធនាគារ​ អេអិនហ្សិតរ៉ូយ៉ាល់ ឬធនាគារកម្ពុជាសាធារណៈ។

តើត្រូវគណនាប្រាក់ពន្ធដូចម្តេច?

យោងតាមប្រកាសរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចចុុះថ្ងៃទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ បានបង្ហាញជារូមបន្តរួមមួួយ ក្នុងការគណនាប្រាក់ពន្ធដោយយកតម្លៃអចលនទ្រព្យ សរុបគុណឲ្យ៨០ភាគរយដកនឹង ១០០លានរៀលរួចគុណនឹង ០,១ ភាគរយ។

ឧទាហរណ៍៖ អ្នកមានដីទំហំ ១៥ម x ៣០ម ឬ ៤៥០ ម៉ែត្រការ៉េ ហើយនៅលើដីនោះមានផ្ទះល្វែងទំហំ ៥មx២០ម ឬ ១០០​ម៉ែត្រការ៉េចំនួន២ជាន់។ បន្ទាប់ពីវាយតម្លៃ ឬផ្នែកលើតារាងតម្លៃរបស់ក្រសួងបង្ហាញថាដីក្នុងតំបន់នោះមានតម្លៃ៣០០​ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ ផ្ទះល្វែងជាន់ផ្ទាល់ដីមានតម្លៃ២៥០​ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ ផ្ទះជាន់ទីមួយមានតម្លៃ២០០​ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ​ និងជាន់ទី២មានតម្លៃ១៧០ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ។

សូម​មើលរបៀបគណនា៖

តម្លៃដីសរុប គឺ ៤៥០ x ៣០០ ដុល្លារ = ១៣៥,០០០ ដុល្លារ
ផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី គឺ ១០០ x ២៥០ ដុល្លារ = ២៥,០០០​ ដុល្លារ
ផ្ទះជាន់ទី១ គឺ ១០០ x ២០០ ដុល្លារ = ២០,០០០ ដុល្លារ
ផ្ទះជាន់ទី ២ គឺ ១០០ x ១៧០ ដុល្លារ = ១៧,០០០ ដុល្លារ
យើងបានតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប = ១៣៥,០០០ + ២៥,០០០ + ២០,០០០ + ១៧,០០០ = ១៩៧,០០០ ដុល្លារ
ប្រាក់ពន្ធត្រូវបង់គឺ (១៩៧,០០០ ដុល្លារ x ៨០% - ២៥,០០០ ដុល្លារ) x ០,១% = ១៣២,៦ ដុល្លារ
ដូចនេះ ប្រាក់ពន្ធដែលអ្នកត្រូវបង់គឺ ១៣២,៦ ដុល្លារ ឬ ៥៣០,៤០០ រៀល។

ពិសេសបងប្អូនជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យ និងភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យត្រូវយល់ដឹងអំពីភាពខុសគ្នារវាងពន្ធសំខាន់ៗទាំងបួនខាងក្រោមនេះ និងស្វែងយល់ពីភាពខុសគ្នានៃពន្ធទាំងនេះ ដូចតទៅ ។

១) ពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ (អត្រាពន្ធ = ០,១% ក្នុងមួយឆ្នាំ)
២) ពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ (អត្រាពន្ធ = ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ)
៣) ពន្ធលើការជួល ទាំងដី ផ្ទះ ឬអគារផ្សេងៗ (អត្រាពន្ធ = ១០% នៃប្រាក់ឈ្នួលដុល)
៤) ពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់ (អត្រាពន្ធ = ២% ក្នុងមួយឆ្នាំ)

ពន្ធលើអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ (អត្រាពន្ធ = ០,១% ក្នុងមួយឆ្នាំ)

ពាក្យថា ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ សំដៅទៅលើពន្ធលើ ដី ផ្ទះ អគារ និងសំណង់ទាំងឡាយណាដែលសង់ភ្ជាប់នឹងដីនោះ។ ពន្ធនេះគឺម្ចាស់អចលនទ្រព្យទាំងអស់ ត្រូវតែបង់ជូនរដ្ឋរៀងរាល់ឆ្នាំ ស្របតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ដែលមានចែងជាធរមានស្រាប់ ។
ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ ត្រូវប្រមូលប្រចាំឆ្នាំតាមអត្រាពន្ធ = ០,១% (សូន្យក្បៀសមួយភាគរយ) ក្នុងមួយឆ្នាំ លើមូលដ្ឋានគិតពន្ធ។ ហើយពន្ធនេះ ត្រូវប្រមូលចំពោះអចលនទ្រព្យដែលមានតម្លៃលើសពី ១០០,០០០,០០0 (មួយរយលានរៀល) ហៅថា “មូលដ្ឋានគិតពន្ធ” ។

ខាងក្រោមនេះ ជារូបមន្តពន្ធលើអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ
មូលដ្ឋានគិតពន្ធ = តម្លៃអចលនទ្រព្យ - ១០០,០០០,០០០ រៀល
ប្រាក់ពន្ធ = មូលដ្ឋានគិតពន្ធ x ០,១%

តើអាចដឹងពីតម្លៃអចលនទ្រព្យដោយរបៀបណា?​

ការកំណត់តម្លៃអចលនទ្រព្យត្រូវធ្វើដោយអនុគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ដោយផ្នែកទៅលើ តម្លៃជាក់ស្តែងលើទីផ្សារ។​​ ចំពោះការកំណត់តម្លៃដី និងតម្លៃអគារ ឬផ្ទះ ក្រសួងមានចេញជាតា រាងតម្លៃទៅតាមទីតាំង ឬតំបន់ផ្សេងៗគ្នាដែលបានបិទផ្សាយនៅតាមសាខាពន្ធដារខេត្ត និងខណ្ឌ។ ក្រៅពីនេះក៏មានការចុះត្រួតពិនិត្យ និងវាស់វែងលើអចលនទ្រព្យដោយផ្ទាល់ ពីគណៈកម្មការវាយតម្លៃអលនទ្រព្យ។

ប្រសិនបើអចលន​ទ្រព្យនោះមានទាំងដី​ និងអគារសង់ភ្ជាប់ជាមួយគ្នាអចលនទ្រព្យនោះត្រូវបានរាប់បញ្ចូលថា ជាអចលនទ្រព្យតែមួយ​​ ហើយតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុបបាន មកពីបូកបញ្ចូលគ្នារវាងតម្លៃ ដីសរុប និងតម្លៃអគារសរុប។ ប៉ុន្តែសម្រាប់អចលនទ្រព្យស្ថិតនៅលើទីតាំងផ្សេងគ្នាត្រូវរាប់បញ្ចូលជា អចលនទ្រព្យផ្សេងគ្នា និងត្រូវធ្វើ លិខិតប្រកាសពន្ធដាច់ពីគ្នា។

ឧទាហរណ៍ ៖ អចលនទ្រព្យមួយដែលមានដីទំហំ ៧ម x ២៥ម និងមានផ្ទះល្វែងចំនួន ៣ ជាន់ (E0 E1 E2) ដែលមានទំហំ ៤ម x ២០ម និងមានតម្លៃទីផ្សារ ដូចខាងក្រោម ដែលកំណត់ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ (គិតជាម៉ែត្រការ៉េ)៖

តម្លៃដី = ៥០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ
តម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី (E0) = ២០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១(E1) = ១៥០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី២(E2) = ១១០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ

ការគណនាតម្លៃអចលនទ្រព្យ

តម្លៃដី = ៧ម x ២៥ម x ៥០០ដុល្លារ = ៨៧,៥០០ ដុល្លារ
តម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី(E0) = ៤ម x ២០ម x ២០០ដុល្លារ = ១៦,០០០ ដុល្លារ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១(E1) = ៤ម x ២០ម x ១៥០ដុល្លារ = ១២,០០០ ដុល្លារ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី២(E2) = ៤ម x ២០ម x ១១០ដុល្លារ = ៨,៨០០ ដុល្លារ
យើងបាន៖ តម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប = ១២៤,៣០០ ដុល្លារ ឬស្មើនឹង ៤៩៧,២០០,០០០ រៀល
នោះការគណនាប្រាក់ពន្ធ = (តម្លៃអចលនទ្រព្យ - ១០០.០០០.០០០​ រៀល) x ០,១% ​= ៤៩៧.២០០.០០០ រៀល - ១០០,០០០.០០០​ រៀល x ០,១% = ៣,៩៧២,០០០ រៀល
ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលត្រូវបង់ = ៣,៩៧២,០០០ រៀល

ពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ (អត្រាពន្ធ = ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ​)

ពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ ឬអ្នកខ្លះនិយមហៅថា “ពន្ធប្រថាប់ត្រា” គឺជាប្រភេទពន្ធម្យ៉ាងដែលត្រូវបង់ ជូនរដ្ឋនៅពេលដែលមានការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ បណ្តាក់ដៃគ្នាពីម្នាក់ទៅម្នាក់ តាមរយៈការលក់ អំណោយ ឬការដោះដូរ ឬការដាក់ភាគហ៊ុន ជាដើម។

ឧទាហរណ៍ ៖ ពូសំ បានលក់អចលនទ្រព្យមួយកន្លែងទៅឲ្យពូសែម ដែលមានដីទំហំ ៧ម x ២៥ម និងមានផ្ទះល្វែងចំនួន ៣ ជាន់ (E0 E1 E2) ដែលមានទំហំ ៤ម x ២០ម និងមានតម្លៃទីផ្សារ ដូចខាងក្រោម ដែលកំណត់ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ (គិតជាម៉ែត្រការ៉េ)៖
តម្លៃដី = ៥០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ
តម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី(E0) = ២០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១(E1) = ១៥០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី២(E2) = ១១០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េ

ការគណនាតម្លៃអចលនទ្រព្យ

តម្លៃដី = ៧ម x ២៥ម x ៥០០ដុល្លារ = ៨៧,៥០០ ដុល្លារ
តម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី(E0) = ៤ម x ២០ម x ២០០ដុល្លារ = ១៦,០០០ ដុល្លារ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១ (E1) = ៤ម x ២០ម x ១៥០ដុល្លារ = ១២,០០០ ដុល្លារ
តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១ (E2) = ៤ម x ២០ម x ១១០ដុល្លារ = ៨.៨០០ ដុល្លារ

យើងបាន៖ តម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប ​ = ១២៤,៣០០ ដុល្លារ ឬស្មើនឹង ៤៩៧.២០០.០០០ រៀល
ការគណនាប្រាក់ពន្ធ = (តម្លៃអចលនទ្រព្យ x ៤%) = ៤៩៧.២០០.០០០ រៀល x ៤% = ១៩,៨៨៨,០០០ រៀល
ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលត្រូវបង់ = ១៩,៨៨៨,០០០ រៀល

ពន្ធលើការជួល ដី ផ្ទះ អគារ ឬសំណង់ផ្សេងៗ (អត្រាពន្ធ = ១០% នៃប្រាក់ឈ្នួលដុល​)
ពន្ធនេះត្រូវប្រមូល ឬយកពីកម្មសិទ្ធិករនៃអចលនទ្រព្យ ឬសិទ្ធិវន្តរបស់កម្មសិទ្ធិករ នៅពេលដែលគាត់ជួល អចលនទ្រព្យណាមួយទៅឲ្យអ្នកជួល មានដូចជា ដី ផ្ទះ អគារ រោងចក្រ សណ្ឋាគារ ឬសំណង់ផ្សេងៗ។ គាត់ត្រូវមានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋស្មើនឹងអត្រាពន្ធ ១០% នៃប្រាក់ឈ្នួលដុល ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យាជួល ។

អត្រាពន្ធ ១០% នេះ គឺយកប្រចាំខែ ឬប្រចាំឆ្នាំ អាស្រ័យតាមកិច្ចសន្យាជួល បើកិច្ចសន្យាជួល តម្រូវឲ្យ បង់ថ្លៃឈ្នួលប្រចាំខែ ពន្ធក៏ត្រូវបង់ប្រចាំខែដែរ តែបើថ្លៃឈ្នួលត្រូវបង់ប្រចាំឆ្នាំពន្ធក៏ត្រូវបង់ប្រចាំឆ្នាំដែរ ។

ឧទាហរណ៍៖ ម្ចាស់ដីម្នាក់បានជួលដីមួយកន្លែង ដែលមានទំហំ ០១ ហិកតា ឲ្យទៅអ្នកជួល ក្នុងតម្លៃ ឈ្នួល មួយខែ ៥០០ ដុល្លារ។
ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលម្ចាស់ដីនេះត្រូវបង់ជូនរដ្ឋ = ៥០០ដុល្លារ x ១០% = ៥០ ដុល្លារ
ពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់ (អត្រាពន្ធ = ២% ក្នុងមួយឆ្នាំ​)

ពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់ គឺជាប្រភេទពន្ធដែលកំណត់លើដីដែលគ្មានសំណង់ និងដីដែលមាន សំណង់ បោះបង់ស្ថិតក្នុងទីក្រុងនានា និងក្នុងតំបន់ទាំងឡាយដែលកំណត់ ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃដីមិនបានប្រើប្រាស់។ ពន្ធដីធ្លីលើដីមិនបានប្រើប្រាស់ ត្រូវបង់ដោយកម្មសិទ្ធិករនៃដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់។ មូលដ្ឋាន កំណត់ពន្ធ គឺជាថ្លៃដីគិតតាមថ្លៃទីផ្សារតាមទីក្រុង និងតាមតំបន់នីមួយៗដែលវាយតម្លៃទៅតាមតម្លៃគិត ក្នុងមួយ ម៉ែត្រក្រឡាកំណត់ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃដីមិនបានប្រើប្រាស់យ៉ាងយឺតបំផុត នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា នៃឆ្នាំប្រមូលពន្ធនីមួយៗ។

ពន្ធនេះត្រូវកំណត់តាមអត្រា ២% លើមូលដ្ឋានកំណត់ពន្ធដែលបានចែងក្នុងមាត្រា៣០។ កម្មសិទ្ធិករនៃដីធ្លីជាប់ពន្ធមានភារកិច្ចត្រូវគណនា ប្រាក់ពន្ធតាមគម្រូ លិខិតប្រកាសផ្តល់ ដោយអង្គការ ពន្ធ និងត្រូវបង់យ៉ាងយឺតបំផុតនៅថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា នៃឆ្នាំនីមួយៗ ជូនទៅផ្នែកពន្ធនៅកន្លែង ដែលដីធ្លីជាប់ពន្ធស្ថិតនៅ។ ពន្ធនេះត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យដកចេញនូវផ្ទៃក្រឡា ១,២០០ ម៉ែត្រការ៉េ សម្រាប់ដីមួយកន្លែងៗ។

ឧទាហរណ៍៖ ពូសំមានដីទុកចោលមួយកន្លែងដែលមានទំហំ ១ ហិកតា ឬស្មើនឹង ១០,០០០ ម៉ែត្រការ៉េ ហើយដីនៅទីនេះ គណៈកម្មការវាយតម្លៃដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់បាន កំណត់តម្លៃក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ស្មើនឹង ៣ ដុល្លារ។
របៀបគណនាពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់៖

• ទំហំដីសរុប - ទំហំដីដែលត្រូវកាត់ចេញ = ទំហំដីដែលជាប់ពន្ធ x តម្លៃដីក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ x ២% = ១០,០០០ម៉ែត្រការ៉េ - ១,២០០ម៉ែត្រការ៉េ = ៨,៨០០ ម៉ែត្រការ៉េ x ៣ដុល្លារ x ២% = ៥២៨ ដុល្លារ
  ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលត្រូវបង់ = ៥២៨ ដុល្លារ៕

តើត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះនៅពេលចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ?

ឯកសារសំខាន់ៗដែលត្រូវភ្ជាប់មកជាមួយនៅពេលចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យមានដូចជា៖ ឯកសារថតចម្លងដែលបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណរួមមាន អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណខ្មែរ សំបុត្របញ្ជក់កំណើត ឬលិខិតឆ្លងដែនសម្រាប់ជនបទេស លិខិតបញ្ជាក់ពីទីលំនៅដូចជាសៀវភៅគ្រួសារ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិលើ អចលនទ្រព្យ ប្លង់រឹង ឬឯកសារផ្សេងទៀត ដែលបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ ចេញដោយអជ្ញាធរឃុំ/សង្កាត់ស្របច្បាប់។

តើអ្វីជាប័ណ្ណសម្គាល់ការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ?

ប័ណ្ណសំគាល់ការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យជាកាតសម្គាល់អចលនទ្រព្យមួយដែលបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណ និងបច្ចុប្បន្នភាពព័ត៌មានលម្អិតនៃអចលនទ្រព្យ។ កាតនេះមានសុពលភាព ជានិច្ចមិនថាអចលនទ្រព្យនោះត្រូវបានទិញលក់ ឬដូរម្ចាស់កាន់កាប់ក៏ដោយ។​

ប័ណ្ណសម្គាល់អចលនទ្រព្យការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យបង្កើតឡើងដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការបង់ពន្ធឲ្យកាន់តែមានភាពងាយស្រួលដោយសារម្ចាស់អចលនទ្រព្យអាចបង់ពន្ធតាមសាខាពន្ធដាមួយណាក៏បាន ហើយពន្ធនោះនឹងចូលទៅកាន់សាខាពន្ធដែលអចលនទ្រព្យនោះស្ថិតនៅ។

តើបច្ចុប្បន្ននេះយើងអាចបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបានដែរឬទេ?​

នៅពេលអនាគតការបង់ពន្ធនឹងកាន់តែងាយស្រួល នាយកដ្ឋានពន្ធដារនឹងដាក់ឲ្យមានការប្រើប្រាស់ការបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (E-payment) ដែលជួយសម្រួលដល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យថែមទៀតមិនថានៅទីណាប្រទេសណាក៏ពួកគេនៅតែអាចបង់ពន្ធបាន៕

ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅភ្នំពេញ ឬខុនដូសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ ថ្ងៃនេះ។ លោកអ្នកក៏អាចចូរអានមគ្គុទេសនៃការវិនិយោគឆ្នំា២០១៩របស់យើងបានផងដែរ!